Teşkilat-ı Mahsusa ve Birinci Dünya Savaşi'ndaki Faaliyetleri

Çağdaş Yüksel

Teşkilat-ı Mahsusa Birinci Dünya Savaşı sırasında önemli roller oynamış, buna rağmen uzun süre karanlıkta kalmış, son yıllarda ise oldukça popüler hale gelmiştir. Ancak adı geçen yapının yeterli akademik araştırmaya konu olmaması, ne amaçla kurulduğunun, yapısının nasıl olduğunun, ne tarz faaliyetlerde bulunduğunun hala tam olarak aydınlatılamaması, hakkında çeşitli rivayetler türemesine de yol açmıştır. Bir grup, bu örgütü İttihat ve Terakki'nin kirli işlerini yapan silahlı bir oluşum olarak değerlendirirken başka bir grup Osmanlı Devleti'nin ilk modern istihbarat örgütü olduğunu savunmuştur. Bazı kişiler ise bu yapılanmanın sadece Ermenileri ortadan kaldırmak ve gayr-i müslimleri sindirmek için kurulduğunu iddia etmişlerdir. Bu bağlamda Teşkilat-ı Mahsusa hakkında akademik olmayan birçok kitap ve yazı yayımlanmıştır. Ancak son zamanlarda teşkilatın farklı yönlerini ele alan akademik çalışmalar da yapılmaya başlamıştır.

Bu çalışma Teşkilat-ı Mahsusa'nın yapısını, amaçlarını, faaliyetlerini ve işleyiş tarzını belgelere dayanarak bilimsel bir şekilde analiz etmeyi amaçlamaktadır. Böylece Teşkilat-ı Mahsusa'nın daha önce ortaya çıkarılmamış yönlerinin tespit edilmesi ve teşkilat hakkında yeni sorular sorarak farklı çalışmaların teşvik edilmesi amaçlanmaktadır. Osmanlı Devleti'nin son döneminde önemli faaliyetler içinde bulunmuş kritik öneme sahip böyle bir yapının aydınlatılması için çaba gösterilmesinin tarihimiz açısından son derece gerekli olduğu kanaatiyle yola çıkılmıştır.