Büyük Petro

Paul Bushkovitch

Hakkında daima çelişkili yorumlar yapılan, delilikle dahilik, despotlukla hoşgörü, dinsizlikle sofuluk, avamilikle entelektüellik, askerlikle salon adamlığa arasında hayranlıkla ve kahırla anlatılan biriydi Petro. Güvenliği polis gücüyle sağlanan, çöpleri toplanan, cadde üstündeki binaları restore edilen, bugünkü anlamıyla belediye hizmetlerinin yapıldığı, yolların ve köprülerin sürekli onarıldığı, ulaşımın kolaylaştırıldığı, kadınların ve her sınıftan insanların sosyal hayata katıldığı bir şehir hayatı düşünmüştü, bunu yollarını açtı, uyguladı. Modern Avrupa'yı izliyordu, oralarda yaşadı, bunu şehrin kenarlarında, limanlarda, fabrikalarda bulunarak, çalışarak, bazen kim olduğunu unutturarak ve kimliğini gizleyerek yapıyordu. Bu bakımdan büyük bir hayalperestti, vazgeçmeyecek kadar hırslıydı; selefleriyle kıyaslanmayacak ölçüde mütevaziydi. Bürokratik devletle sınırlı kalmayan iyileştirmeler yaptı, şehre, sosyeteye, salonlara farklı sınıflardan karşılaşmasını kolaylaştıracak aleniyetler kazandırdı. Büyük Petro, tuhaf, cezbeli, inatçı, romanesk, iddialı bir devlet adamının biyografisi değil sadece. Bir doğu toplumunun Avrupa'yla hesaplaşmasının, modernleşme seyrinin de hikayesi. Kısa, tok ve güçlü bir dönem analizi...