Bucknam Paşa

_{Osmanlı Bahriyesi'nde Bir Amerikalı}

Ender Kuntsal

Osmanlı Bahriyesi'nde müşavirlik geleneği 1900'lere kadar sürer. Bu süreçte müşavirlik yapan pek çok yabancı arasında bir Amerikalıya rastlanır: Ransford Dodsworth Bucknam. Bahriyede “Tüccar Kaptan” olarak da tanınan Bucknam Paşa, kaptanlık yapmasının yanı sıra II. Abdülhamid'in özel yaverliğini de yürütür.
Bucknam Paşa'nın bahriye hizmeti, 1904 yılında Philadelphia'da inşaası tamamlanan Mecidiye kruvazöründe İstanbul'a getirmekle başlar ve 1909 yazına kadar devam eder. Çok sayıda savaş gemisinin alınmasında ve getirilmesinde önemli rol oynar. Bu dönemin üç buçuk yılında yaverliğini ve tercümanlığını yapan Rauf Orbay anılarında Bucknam Paşa'ya ayrı bir yer verir. Osmanlı donanmasında yarbay, albay ve amiral rütbeleriyle görev yapan Bucknam Paşa'nın hayatı Amerikan ve Kanada basını tarafından da yakından izlenir. Sivil hayata döndükten sonra da alıştığı ve sevdiği ülkeden ayrılmayıp eşiyle birlikte İstanbul'da yaşayan Bucknam Paşa burada ticarete atılır.

Ender Kuntsal'ın yaptığı geniş bir arşiv çalışmasının ürünü olan bu kitap hem Bucknam Paşa hem de Osmanlı Bahriyesi'nin o dönemki faaliyetleri hakkında ayrıntılı bilgiler sunuyor.