Boğazlar Meselesi ve Çanakkale Deniz Zaferi

Mirliva Sedat

Mîrlivâ Sedâd Bey (Korgeneral Ahmet Sedat Doğruer) tarafından kaleme alınan Boğazlar Meselesi ve Çanakkale Deniz Zaferi adlı bu yapıt hem inceleme hem de anı niteliği taşıyor. Çanakkale Savaşı‘na fiilen katılan yazar konuyu siyasî, diplomatik, tarihsel ve askerî bakımlardan ele alarak irdeliyor. Mîrlivâ Sedâd Bey bu çalışmayı yaparken (anılarından) bireysel tanıklıklarından da geniş çapta yararlanıyor. Birinci Dünya Savaşı‘nı, Filistin‘de çarpışan Yıldırım Orduları Grubu‘nda, 7. Ordu Kumandanı Mustafa Kemal Paşa‘nın Kurmay Başkanı olarak tamamlayan Paşa; Çanakkale Savaşı‘nı bütün yönleriyle incelerken eleştirel yaklaşımı da elden bırakmıyor. Bu nedenle konuya olabildiğince ‘objektif‘ bakarak; Çanakkale Cephesi‘ni askerlik mesleği ve tekniği bakımından da ayrıştırıyor. Savaş sırasında kolundan yaralanan Mîrlivâ Sedâd Bey bu kanlı anıyı şöyle dile getiriyor:"Şu kolumu inciten mermi parçasını yollayan gemiyi bilhassa araştırıyordum. Bu gemi Bouvet idi. Bouvet‘yi teşhis ettiğim zaman da geminin ateş dumanlarına karışan sarımtırak, koyu bir duman bilhassa nazar-ı dikkatimi çekti..."