Balkanlar'da Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik

Kemal H. Karpat

2012 senesi, Balkan Savaşı‘nın yüzüncü yıldönümüdür. Bu tarih, Osmanlı Devleti‘nin uğradığı en büyük hezimetlerden biri olduğu gibi Balkanlar‘dan çekilişinin ve dağılmasının da son habercisidir. Nitekim 1912 Balkan Savaşı‘ndan iki yıl sonra Osmanlı, Dünya Savaşı‘na katılmış ve Almanya‘nın bir diğer müttefiki olan Bulgaristan‘ın, 1918‘in sonbaharında savaştan çekilmesi üzerine müttefiklere (İngiltere, Fransa, vs.) teslim olmuştur. Dikkatle göz önünde tutulacak nokta, Birinci Dünya Savaşı‘nı tetikleyen olayın yani Avusturya Veliahtı‘nın Saraybosna‘da katledilmesi hadisesinin Balkanlarda olmuş ve Osmanlı‘nın sonunun yine orada Bulgaristan‘ın teslimiyle gerçekleşmiş olmasıdır. Osmanlı‘nın gerçek anlamda bir devlet haline gelmesi, güçlenmesi ve büyümesinin, 1360-1444‘te Balkanların, 1453‘te de İstanbul‘un fethi ile gerçekleştiği düşünülürse, Balkanlar‘ın Osmanlı ve Türk tarihindeki önemi kendiliğinden ortaya çıkar. -Kemal H. Karpat- Balkanlar‘da Osmanlı Mirası ve Milliyetçilik, Balkanlar‘daki hakimiyeti yaklaşık 500 yıl süren Osmanlı İmparatorluğu‘nun ardından, bu topraklarda ortaya çıkan siyasal, toplumsal ve ekonomik yapıların tarihidir. Kemal H. Karpat, Balkan tarihinin, Osmanlı tarihinden ayrı düşünülemeyeceğini önemle vurgulayıp; Balkan Savaşları‘ndan sonra yapılan her türlü siyasi, hukuki ve kurumsal yeniden yapılanmada Osmanlı‘nın etkilerini analitik bir bakış açısıyla inceleyerek muhteşem bir eser ortaya koymuştur. Bu eser, Balkan Savaşları‘nın 100. Yıldönümü‘nde bütün gözlerin, hâlâ her şehrinde, her sokağında, her türküsünde, her yemeğinde Osmanlı kültüründen, Osmanlı sanatından, Osmanlı mimarisinden birçok nüve barındıran Balkanlar‘a çevrilmesine sebep olacaktır...