Aydınlar Sosyalizmi

Jan Waclaw Makhayski

Sosyalizm özgürlük için bir adım mı? Yoksa halkı kontrol altında tutmak için kötüye kullanılan bir kavram mı? Proleter diktatörlük proleter sömürüyü ortadan kaldırabilir mi? Aydınlar gerçekten proletaryayı egemen kılmak mı istiyorlar, yoksa bilgi aracılığıyla işçi sınıfı üzerinde hegemonya sağlayıp burjuvaziyi alt etmek mi? 1866 yılında Polonya'da doğan yazar işte bu gibi soruların cevabını arıyor elinizdeki çalışmada.

Sosyalizmin kaderini sorgulayan Makhayevski, kendi döneminde öne sürülen görüşlerin, işçilerin özgürleşmesine değil, kontrollü bir kapitalizmin doğmasına yarayacağını öngörmekteydi. Yazar işçi haklarını ya da egemenliğini sadece ekonomik taleplere indirgemenin ayrıcalıklı sınıfların devamını sağlayacağını savunmuş, aydınlar sınıfına yönelttiği eleştiriyle ün kazanarak Marksistleri karşısına almıştır. Ezilen sınıfa olan bağlılığı, ne olursa olsun eşitliği savunan görüşleri ve uzlaşmaz tavrı sayesinde yazarın görüşleri, dönemin Rusya'sını devrim sürecinde önemli ölçüde etkilemiştir.