Atatürk: Belgeler, Elyazısıyla Notlar, Yazışmalar

Yücel Demirel

Bu kitap, büyük bir bölümü Atatürk'ün kendi elyazısıyla yazdığı, Yapı ve Kredi Ban­kası Arşivi'nde bulunan Atatürk'le ilgili belgelerden derlenmiştir:
Mustafa Kemal Paşa'nın yaveri tarafından tutulmuş küçük bir defterdeki Birinci Dünya Savaşı sıra­sındaki yazışmaları, Birinci Meclis'e milletvekili yollamak istemeyen Yozgat eşrafı­nın mektubu, Mustafa Kemal Paşa'nın Meclis Başkanı seçilmesinden sonra yaptığı konuşmanın metni ve Arif Oruç'la mektuplaşması, Şehzade Ömer Faruk Efendi'nin Anadolu'ya geçmesiyle ilgili yazışmalar, Londra Konferansı hakkında Mustafa Ke­mal Paşa'nın yazısı, Anadolu'daki savaşın olumsuz sonuçlanma ihtimali karşısında Meclis'in Kayseri'ye taşınmasıyla ilgili yazışmalar, Cemal Paşa'nın Paris'teki temas­larıyla ilgili Mustafa Kemal Paşa'ya mektupları, Başkumandanlık tartışmalarıyla ilgili muhaliflerin eleştirilerine cevaplar, 30 Ağustos Zaferi'nden sonra Mustafa Ke­mal Paşa'nın bildirisi, Saltanatın Kaldırılması hakkında Meclis'te yaptığı konuşma­nın kendi elyazısıyla notları ve İsmet İnönü'nün başbakanlıktan ayrıldıktan sonra CHP grubunda yaptığı konuşma metni orijinalleriyle birlikte yer almaktadır.

‘‘Türk Kurtuluş Savaşı'nın biri dışa öbürü de içe karşı olmak üzere iki yüzü vardır. Aslında hemen hemen bütün kurtuluş savaşlarında bu olguya rastlanır. Türk Kurtuluş Savaşı'nın dışa karşı olan tarafı en fazla izlenmiş cephesidir. Fakat bu olayı askeri bir çerçeveye hapsolmuş olarak da görmemek gerekir. Çünkü her savaş aslında, ünlü bir savaş uzmanının söylediği gibi, siyasetin başka araçlarla sürdürülmesinden başka bir şey değildir. O halde, Ulusal Kurtuluş Savaşımız hangi siyasetin silahlarla sürdürülmesi demek olmuştur? İlk sorumuz bu olmalı.''

- Bülent Tanör