Ars

_{İlkelden Moderne Sanatın Tasarımı}

Gürhan Yücel

İlk çağdan günümüze insanlığın serüveninde, erilin iktidar olmak ve bu iktidarı sürdürmek için ideolojik, politik, teolojik ve kültürel tasarımlarının bütününü gördüğümüz bir kitap var elimizde. Yazar, çağlar boyunca erk olmanın ve yönetmenin inceliklerini tarihsel dizin içinde ele alıyor. Titizlikle ele alınan bu metinlerde, tüm dönemler açısından toplumların yönetilmesinde ve otoritenin sürdürülmesinde, sanat ve sanatçının yönlendirilmesinin değişmez bir gerçeklik olarak ortada olduğunun vurgusunu yapıyor. İktidarların şeyleri forma dönüştürürken, eril ve dişil arasındaki ilişkilerde de tasarımlarını ne denli ustaca kullandığını gösteriyor. Diğer yandan soyut ile somut olanı birbirine benzeştirirken, bir o kadar da nasıl ayrıştırdığını izletiyor sayfa sayfa.

Geçmişteki ilkel ile gelecekteki ilkel arasındaki bağın, değişerek ve dönüşerek yüzyıllara nasıl yayıldığını ancak teolojik ve politik bağın özünü değiştirmeden nasıl sürdürdüğünü de görmemizi sağlıyor. Ars kitabı ilkelden moderne, yaratılan ortak ikonlarla toplumları yönetme ve yönlendirmenin inceliklerine dikkat çekiyor. Dini ve siyasi erkin, zihinsel tasarımlarla toplumların yaşam biçimlerine rehber belirlediği ikon sever algıyı yüceltmesinin öyküsüdür bu aynı zamanda. Ars kitabı, sanat tarihine egemen ikon severlik karşısında, gelişen toplumun değerleriyle çatışan ikon kırıcı sanatçıların, karşı belleğe dönüşen sanat mücadelesinin de izlerini arıyor. İkon kırıcı çağdaş ressam Odd Nerdrum'un eserleri ve düşüncelerini bu bağlamda ele alan Ars kitabı, sanatın politik olduğu kadar apolitik olabilmesinde sanatçının tavrının belirleyiciliğine işaret ediyor.