Anadolu'da Kan Davası

_{Yaşamak İçin Öldürmek}

Artun Ünsal

Kimi devletlerin güzel sözcüklerle bile gizlenemeyen çıkar çatışmaları; sınıfsal, etnik, dinsel veya kabilesel şiddet dünyanın çeşitli yerlerini zaman zaman yokluyor. Şiddet de "globalleşiyor" ve giderek daha korkunç boyutlar alacağını işaretlerini veriyor. Anadolu'daki geleneksel kan davaları, günümüzde yaşanan global şiddetin yerel bir dışavurumu olarak ele alınabilir. Aileler arasında kıskançlık, rekabet, çıkar savaşı, aile namus ve şerefiyle güdülenen karşılıklı öç almalar daha nereye kadar gidecek? Kan davasını aile namus ve şerefinin korunmasına yönelik destansı bir alınyazısı olarak ele alan "romantik yaklaşım" yerine, bu şiddete toplumsal bir olgu olarak eğilmek gerekiyor. Siyasal bilimci ve hukuk sosyologu Artun Ünsal'ın kan gütme suçlusu mahkumlar arasında gerçekleştirdiği alan araştırmasını, bulguların değerlendirilmesini içeren ve önce Fransa'da Fransızca olarak yayımlanan bu çalışması, çok boyutlu bakış açısıyla Batı'da da yankı uyandırmıştı: "Batılı analizciler ve kartezyenlerin, bunun gibi yapıtları yeterince okumadıklarını sanıyoruz. Türkiye'de kan davası konusunda yazarın gerçekleştirdiği bu çok zengin veriler içeren sosyolojik anketin önemi, Anadolu'nun çok ötelerine ulaşıyor. -L'Express, 21 Şubat 1991- "Artun Ünsal'ın istatistikler ve sosyo-ekonomik yaklaşımların eşlik ettiği yapıtı bir polisiye roman gibi okunuyor; çoğu zaman trajik günlük yaşamdan alınan çarpıcı örneklerle o denli dolu ki..." -Le Monde. 15 Nisan 1991