Psikolojik Tefsir Araştırmalarında Bilgi Kaynakları

Abdurrahman Kasapoğlu

Psikolojik tefsir araştırmalarında, bilgi kaynaklarının belirlenmesi ve bunların uygun şekilde kullanılması büyük önem arzeder. Psikolojik tefsirde, tefsirin temelini oluşturma ve yönünü tayin etme açısından vahyin nüzûl evresinin sunduğu veriler en önemli bilgi kaynaklarıdır. Bütün boyutlarıyla Hz. Peygamberin sünneti, nüzûl ortamı bilgisi, nüzûl sebepleri ilmi, Mekkî-Medenî ilmi Kur'an'ın psikolojik yorumlamasında ilk hareket noktasını oluşturur.

Tefsir tarihi boyunca telif edilen her bir tefsir literatürü, psikoloji alanına gösterdiği eğilim oranında çağdaş psikolojik tefsir araştırmalarına veri sağlar. Yine Kur'an ve sünnet merkezli İslâm felsefesi, tasavvuf, kelâm, fıkıh gibi geleneksel disiplinlerin oluşturduğu bilgi mirası da psikolojik tefsirin önemli kaynaklarındandır. Psikolojik tefsir araştırması yapacak araştırmacı / müfessir, bu bilgi kaynaklarına başvurmadan başarılı, isabetli, tutarlı, ilmî bir araştırma ortaya koyamayabilir.

Kur'an'ı tefsir etme geleneğinin esasını oluşturan bu bilgi kaynaklarının içerdiği zengin psikolojik ve psiko-sosyal boyutlar bu kitapta okuyucuların istifadesine sunulmuştur. Bu kitapta psikolojik yorumlama alanında tefsir disiplininin geleneksel kaynaklarından nasıl yararlanılacağı gösterilmiştir.

Psikolojik tefsir çalışmalarının çağdaş bilgi kaynağını ise günümüz psikoloji biliminin verileri oluşturur. Psikoloji biliminin verileri psikolojik tefsir yönelişine aynı zamanda rengini, tarzını kazandıran kaynaklardır. Bu kitapta psikolojik tefsir araştırmalarında psikoloji biliminin verilerine duyulan ihtiyaç ortaya konulmuştur. Psikolojinin alt dalı olan din psikolojisi biliminin verileri de bu kitapta ayrıca ele alınmıştır. Din psikolojisi disiplininin psikolojik tefsire nasıl kaynaklık edebileceği açıklanmıştır.