4. Murad

_{Şarkın Sultanı}

Abdülkadir Özcan

Zamanın İskender'i, Şarkın Sultnanı Bağdat ve Revan Fatihi IV. Murad

“Bizim tarihimizde askeri eğitim görmediği ve sancağa çıkmadığı hâlde IV. Murad gibi bir dâhi vardır. 17. yüzyılın en büyük mareşalidir. O devirde dünya üzerinde ona denk düşecek bir başka deha yoktur. 12 yaşında tahta çıkan bu genç adam, 19'unda devlete hâkim oldu. 28 yaşında da öldü. Bu kadar kısa sürede de Bağdat ve Revan Fatihi olarak adını tarihe yazdırdı. Prof. Dr. Abdülkadir Özcan'ın vesikalara dayanarak hazırladığı bu kıymetli çalışma tarihteki büyük komutanlarımızdan IV. Murad'a dair birçok bilgiyi tazeleyecek.”

İlber Ortaylı

Sultan Osman'ın hazin akıbeti ve I. Mustafa'nın birkaç ay daha süren ikinci saltanatından sonra Kösem Sultan'ın planıyla henüz 11 yaşında tahta geçen IV. Murad… Yaptığı iki doğu seferi nedeniyle, çağdaş kaynaklarda ve İslâmî edebiyatta efsane olan Makedonya Kralı Büyük İskender ve yine iki büyük doğu seferinin sahibi Yavuz Sultan Selim'le kıyaslanarak bazen “İskender-i Sânî” ve “Zamanın İskender'i”, bazen de “Şarkın Sultanı” olarak nitelendirilen IV. Murad…

17 yıllık saltanatının ilk 9 senesi annesi Kösem Sultan'ın vesayeti altında geçen fakat 1632'den sonra idareyi tamamen eline alan IV. Murad önce kendi adamlarıyla dersaadette ve taşrada büyük bir temizlik harekatı yaptı. Koyduğu amansız yasaklarla asi önderlerin ve iç isyanların hakkından gelen sultan daha sonra doğuya iki büyük sefer düzenleyerek günümüz Türkiye-İran sınırını çizdi.

IV. Murad devrinin iç ve dış olaylarını ele alan, orijinal kaynaklar ve araştırmalarla yepyeni bir sentez olarak ortaya çıkan bu özgün çalışma alanında büyük bir boşluğu dolduruyor.