2. Meşrutiyet'te Arnavut Muhalefeti

Banu İşlet Sönmez

Osmanlı yönetimi Arnavut Sorununa tamamıyla bir asayiş sorunu olarak yaklaşmış, Batılı kaynaklar bunu ulusçu bir hareket olarak değerlendirme eğiliminde olmuş, yine Arnavut kaynaklar da konunun ulusçu yönü üzerinde yoğunlaşmışlardır. Bu yaklaşımların tümü sorunu tek boyutlu olarak ele almakta, Arnavut muhalefetinin entegri bir hareket niteliiğine sahip olduğunu, muhalefet içerisinde ulusçu bir programa sahip aydınların yanısıra merkeziyetçi uygulamalar sonucunda mevcut ayrıcalıkların yitirilmesine yönelik muhalif tavır geliştiren muhafazakar bir kesimin varlığını gözardı etmektedir. Bu kitapta ise İkinci Meşrutiyet'in ilk yıllarını kapsayan dönemde İttihat ve Terakki yönetimine karşı gelişen Arnavut muhalefeti ve muhalefetin bir parçasını oluşturan Arnavut uluşçu hareketi, içerisinde geliştiği siyasi koşullar ve yönetimle ilişkisi çerçevesinde çözümlenmektedir.