Kur'an'da İnsanın Karakteri

Abdurrahman Kasapoğlu

Kur'an öncelikle bir değerler kitabıdır. Muhatabı olan insanlara ilâhî ölçülere göre kararlaştırılmış ilke ve esasları sunar. İnsanın hangi eğiliminin hangi esas ve ölçülere göre doyurulması, karşılanması, şekillenmesi gerektiğini açıklar. İlâhî ölçülere göre hangi karakterlerin olumlu, hangilerinin olumsuz olduğunu karara bağlar. Bununla birlikte Kur'an insan karakterlerinin içgüdüsel kökenlerine inerek bunların ilâhî ölçülere göre şekillenmesinde izlenmesi gereken eğitim yöntemlerine işaret eder. Bu yönüyle pek çok Kur'an âyetinin konusunu karakter eğitimi oluşturmaktadır. İşte bu araştırmada, Kur'an'da bahsi geçen bazı olumlu ve olumsuz karakterler, gönümüz psikoloji, eğitim ve ahlâk biliminin verileriyle mukayese edilerek incelenmiştir. Yeri geldikçe, âyetlerin birinci dereceden tefsiri mahiyetindeki hadislerden de yararlanılarak, İslâm'ın ahlâkî karakterler alanındaki değerler manzumesi, işlevsel ve eğitsel olarak ortaya konulmaya çalışılmıştır.